Emekli maaşı ne kadar oldu? Enflasyon ne kadar etkili oldu?

2024 yılında asgari ücret ile emekli maaşlarına yapılan zamlar açıklandı. Emekli aylığı ne kadar oldu ? işte detaylar...

2024 yılında asgari ücret ile emekli maaşlarına yapılan zamlar açıklandı.

2024 yılında uygulanacak brüt aylık asgari ücret 20.002,50 TL, net asgari ücret 17.002,13 TL oldu.

Asgari ücrette bir önceki döneme göre artış oranı yüzde 49 olarak gerçekleşti.

Bağ-kur ve SSK emeklilerinin aylıkları, 5510 sayılı Kanunun 55. Maddesine göre, her yılın Ocak ve Temmuz ödeme tarihlerinden geçerli olmak üzere, bir önceki altı aylık döneme göre Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranı kadar artırılarak belirleniyor.

TÜİK tarafından;2023 yılı Aralık ayı enflasyon oranının yüzde 2,93 olarak açıklanmasıyla birlikte,

- 2023 yılı enflasyon oranı yüzde 64,77 (1.859,38/1.128,45 x 100-100),

-2023/Temmuz-Aralık enflasyon oranı yüzde 37,57 (1.859,38/1.351,59 x 100-100), olarak açıklandı.

Buna göre; SSK, Bağ-Kur ve Devlet memuru emeklileri ile çalışan memurlar için aylık artış oranları şöyle olacak.

SSK VE BAĞ-KUR EMEKLİLERİNİN 2024/OCAK DÖNEMİ MAAŞ ZAMLARI
Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) internet sayfasında yer alan verilere göre; 2023/Ekim ayında gelir/aylık alan SSK emekli ve hak sahibi sayısı; 10 milyon 523 bin 105, Bağ-Kur emekli ve hak sahibi sayısı ise 2 milyon 849 bin 668.

SSK ve Bağ-Kur emekli ve hak sahiplerinin 2023/Temmuz döneminde aylıkları yüzde 25 oranında artırılmış idi. 2023 yılı yıllık enflasyon oranı yüzde 64,77 olarak açıklandığından; 2023 yılı Temmuz-Aralık dönemi altı aylık enflasyon oranı yüzde 37,57 oldu.

Buna göre, SSK ve Bağ-Kur emekli ve hak sahiplerinin aylıkları, başka bir ilave zam (refah payı gibi) olmaz ise 2024/Ocak ödeme döneminde yüzde 37,57 oranında artırılacak.

Yüzde 37,57 artış oranı emeklilerin gerçek aylıklarına uygulanacak. Alt sınır aylığı olan 7 bin 500 liraya bu artışların uygulanması söz konusu değil.

Diğer taraftan, 2023/Nisan ödeme döneminden itibaren emeklilerin alt sınır aylığı 7 bin 500 lira olarak uygulanıyor. Ölüm aylıkları hariç olmak üzere, bu miktarın altında emekli aylığı ödenmiyor. 7 bin 500 liranın açılımı; 7.211,54 TL aylık ve 288,46 TL ek ödeme tutarıdır.

Emekli ve hak sahipleri tarafından alt sınır aylığı olan 7 bin 500 TL’nin artırılması da bekleniyor. Bunun için 5510 sayılı Kanunun ek 19. Maddesinde düzenleme yapılması gerekiyor.

MEMUR VE MEMUR EMEKLİLERİNİN 2024/OCAK DÖNEMİ MAAŞ ZAMLARI
SGK verilerine göre, 2023/Ekim’de aylık alan emekli memur ve hak sahibi sayısı 2 milyon 478 bin 471, çalışan memur sayısı ise 3 milyon 660 bin 067.

Memur maaş zamlarının belirlenmesinde, SSK ve Bağ-Kur emeklisinde olduğu gibi son altı aylık enflasyon oranı doğrudan kullanılmıyor. İki yıllık süre için yapılan toplu sözleşmeler ile zam oranları belirleniyor.

2023/Temmuz döneminde çalışan ve emekli memurlar yönünden bir ilk yaşandı ve aylık zamları farklılaştırıldı. Memur emeklilerine refah payı ile birlikte yüzde 25 zam verilirken, çalışan memur aylıklarına toplu sözleşme ve enflasyon farkı olarak yüzde 17.55 oranında zam yapıldı ve ayrıca, aylıklarla birlikte ödenmek üzere tüm memurlara 15965 gösterge rakamının, memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan 8 bin 77 TL ilave ödeme yapıldı. İlave ödeme emekli memurlara verilmedi.

2024-2025 yıllarında memurların mali ve sosyal haklarının belirlendiği 7. Dönem Kamu Toplu Sözleşmesi gereği, memur ve memur emeklilerinin aylıklarına; 2024 için ilk altı ay yüzde 15, ikinci altı ay yüzde 10; 2025 için de yüzde 6+5 zam yapılmasına karar verildi.

2023 yılı ikinci altı aylık (Temmuz-Aralık) döneminde enflasyon oranı 1,6477/1.1977= 1,3757 =) yüzde 37,57 oldu. Yine aynı dönemde 6. Dönem toplu sözleşme ile memurlara verilen zam oranı yüzde 6. Dolayısıyla yüzde 37,57 enflasyon oranından yüzde 6’lık bölüm düşüldükten sonra, 2024/Ocak döneminde emekli memurlara verilecek enflasyon farkı 1,3757/1,06=1,2978=) yüzde 29,78 oldu.

MEMUR EMEKLİSİ

Memur emeklilerine 2024/Ocak döneminde yapılacak zam şöyle olacak. 2023 yılı ikinci altı aylık dönemde enflasyon oranının yüzde 37,57 belirlenmesiyle, emekli memurlara verilecek enflasyon farkı yüzde 29,78 oldu. Ayrıca, 2024/Ocak ayında memurlara yüzde 15 zam verildi. Bu durumda memur emeklisinin 2024/Ocak zammı 1,2978 x 1,15=1,4925 =) yüzde 49,25 oldu. Diğer bir ifadeyle, memur emekli aylıkları yüzde 49,25 oranında artırılacak.

Memur emeklileri ayrıca, çalışan memurlara aylık artışları dışında verilen 8 bin 77 liralık ilave ödemenin kendilerine de verilmesini istiyor.

ÇALIŞAN MEMUR

2023/Temmuz döneminde çalışan memurlara toplu sözleşme ve enflasyon farkı olarak yüzde 17.55 oranında zam yapıldı ve ayrıca aylıklarla birlikte ödenmek üzere tüm memurlara 15965 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan 8 bin 77 TL ilave ödeme yapıldı.
2024/Ocak döneminde; çalışan memurlara verilecek enflasyon farkı yüzde 29,78 oldu. Ayrıca, 2024/Ocak ayında memurlara yüzde 15 zam verildiğinden, bu durumda çalışan memurların 2024/Ocak zammı; 1,2978 x 1,15=1,4925 =) yüzde 49,25 oldu. Diğer bir ifadeyle, çalışan memurların 2023/Temmuz ayında yapılan 8 bin 77 liralık seyyanen zam hariç olmak üzere, aylıklarına yüzde 49,25 oranında zam yapılacak.
Öte yandan tüm çalışan memurlara 2023/Temmuz ayında verilen 8 bin 77 liralık ilave ödeme aynı kalmayacak. Bu miktar 2024/Ocak ayı için belirlenecek memur maaş katsayısına göre yeniden hesaplanacak. Hesaplamada memur maaş katsayısı 15965 gösterge rakamıyla çarpılacak.

EN DÜŞÜK EMEKLİ AYLIKLARI İLE ASGARİ ÜCRETİN KARŞILAŞTIRMASI

Diğer taraftan, 2008/Ekim öncesi bağlanan en düşük SSK emekli aylıklarının bu tarihten sonra belirlenen net asgari ücret tutarları ile karşılaştırılmasında; emekli aylıkları 1990’lı yıllardan beri net asgari ücretin üstünde iken, ilk defa 2016 yılında net asgari ücretin altına düştüğü, 2019 yılından itibaren bu durumun asgari ücret lehine artar şekilde devam ettiği ve gelinen noktada en düşük SSK aylığı ile net asgari ücret arasındaki farkın yüzde 68,76 olduğu görülmekte.
2008/EKİM ÖNCESİ BAĞLANAN EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI İLE NET ASGARİ ÜCRETİN KARŞILAŞTIRILMASI
5510 sayılı Kanuna eklenen ek 19. Madde ile 2019/Şubat dönemi itibariyle emekli aylıklarında alt sınır aylığı belirlenmiştir. Ek 19. Madde kapsamında ödenen en düşük emekli aylıklarının net asgari ücret ile karşılaştırılmasında ise, en düşük emekli aylıklarının asgari ücretin net tutarının yarısından daha az olduğu görülüyor. Halen ek ödeme dahil 7 bin 500 TL olarak uygulanan alt sınır aylığının artırılması bekleniyor.
Netice itibariyle emekli aylıkları ile asgari ücret arasında miktar yönünden makasın sürekli açılması, çalışma hayatının emeklilik hayatına göre daha avantajlı hale geleceğini ve emeklilerin aynı zamanda çalışma hayatında olmaya devam edeceklerini gösteriyor.

kaynak: cumhuriyet gazetesi