Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Deprem bölgesindeki işletmelerin KOSGEB’e olan 2023 borçlarını, felakette hayatını kaybeden işletmecilerimizin ise tüm borçlarını siliyoruz. Depremde ağır hasara uğrayan yerlerde esnafa 250 bin liraya kadar 12 ayı ödemesiz 60 ay vadeli, yarısı Hazinenin ödeyeceği yüzde 7,5 faizli kredi veriyoruz” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kabine Toplantısı’nın ardından açıklamalarda bulundu. 7.7 büyüklüğündeki ilk depremden itibaren devlet ve millet olarak tüm imkanların seferber edildiğini ifade eden Erdoğan, bakanlıkların, kurumların, kuruluşların tamamının sahip oldukları tüm arama kurtarma, yardım, destek kapasitelerini deprem bölgesine yönlendirdiklerini bildirdi. Yaşanan ikinci depremin felaket sonuçlarını ağırlaştırdığını ifade ede Erdoğan, depremin 62 ilçede yıkıma yol açtığını söyledi. Depremin ağır kış şartlarının hüküm sürdüğü günlerde yaşanmasının yıkımı daha da ağırlaştırdığını dile getiren Erdoğan, ”AFAD koordinasyonunda 81 vilayetteki kamu gücünün saatler içinde deprem bölgesi için harekete geçirildiğini söyledi. Her deprem şehrinde en az bir, bazı illerde daha fazla sayıda bakanın daimi olarak görevlendirildiğini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Tüm bakanlarımız deprem bölgesi alanlarına defalarca giderek, kendi sorumluluk alanlarıyla ilgili eksiklikleri tespit edip hızla tamamlarken vatandaşlarımızın acısını da paylaştılar" dedi.
Erdoğan, valilikler ve bakanlıklar başta olmak üzere tüm birimlerin ülkenin dört bir yanında görevlendirilen mülki idare personeli ile takviye edildiğini bildirdi. Milletvekillerinin her birinin deprem bölgesi illerinde görevlendirildiğini, çalışmalara katkı vermelerini sağladıklarını dile getiren Erdoğan, askerlerin de depremden dakikalar sonra üzerine düşen görevi yerine getirdiğini ve getirmeye devam ettiğini kaydetti. Polisin ve jandarmanın hem güvenlik ve düzenin sağlanması hem arama kurtarma çalışmalarında destekleri, yardım faaliyetlerindeki hayati rolleriyle adeta destan yazdıklarını dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Sağlık personellerimiz zarar gören hastanelerimize rağmen yıkıntıların altından çıkarılan yaralılarımıza şifa dağıtmak için insan üstü gayretle çalıştı. Belediyelerimiz hem arama kurtarma hem yardım için araç gereçleriyle deprem şehirlerine koştu" dedi.
Bölgede 18 bin iş makinesi, 116 helikopter, 75 uçak, 38 geminin çalışmalara katıldığını bildiren Erdoğan, tüm arama. sivil arama kurtarma potansiyelinin de değerlendirildiğini kaydetti. Erdoğan, 90 ülkeden 11 bin 500’e yakın profesyonel arama kurtarma ekibinin hızla sahaya dağıtıldığını, toplamda 35 bin kişi ile dünyada eşi benzeri görülmemiş arama kurtarma gücünü bir araya getirdiklerini söyledi. Toplamda 271 bin kamu görevli ve gönüllüsünün deprem bölgesinde görev üstlendiğini ifade eden Erdoğan, bireysel olarak gelenlerle yaklaşık yarım milyon insanın depremzedelerin imdadına koştuğu bir dönem yaşandığını belirtti.
Erdoğan, “Yıkım öylesine çok, iklim ve saha şartları öylesine zordu ki çalışmaların ilk anlarında arzu ettiğimiz hıza ve etkinliğe ulaşamadık. Şartların önümüze çıkan engellere elbette teslim olmadık. Kapanan yolları süratle açarak, kapanan altyapıyı kullanılabilir hale getirerek, kamu ve özel sektör elindeki tüm insan ve araç gücünü devreye alarak kısa sürede düzeni sağladık. Önceliğimizi arama kurtarma çalışmalarına verdik. Asgari personel sayısı ile bile aynı anda bin 750 binaya müdahale imkanı vardı. Yıkılan ve dolayısıyla arama kurtarma yapılması gereken bina sayısı ise bırakın ekip sayısını, toplam arama kurtarma personeli sayısı kadardı. Ekiplerimiz buna rağmen son canlı insanımızı sağ salim çıkarabilmek için günlerce durup dinlenmeden çalıştı çabaladı. Bu çapta bir felakette dünyada örneği olmayan bir şekilde depremin 10. gününde arama kurtarma çalışmalarının çoğunu tamamlamayı başardık. Bugün depremin 4. haftasını geride bırakırken, geriye dönüp baktığımızda afetin büyüklüğünü daha iyi görüyor, kayıplarımızın acısını daha derinden hissediyoruz” açıklamasını yaptı.
Depremin yol açtığı geniş yıkımın geride kalan insanların hayatını da fevkalade zorlaştırdığına dikkat çeken Erdoğan, ”Deprem illerimizde yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı bina sayısı 230 bini, buralardaki bağımsız birim sayısı 645 bini buluyor. Evi hasarsız veya az hasarlı vatandaşlarımızın bir kısmı devam eden sarsıntılar sebebi ile yaşadıkları kaygı ile evlerine giremiyor. Halihazırda 3 milyon 320 bin insanımız deprem bölgesinden tahliye edildi. Bölgedeki 800 bin insanımız köylerine sığındı. Deprem bölgesinde 1 buçuk milyonu aşkın insanımız çadırlarda, 53 bin insanımız konteynırlarda, 123 bin insanımız Milli Eğitim kurumları başta olmak üzere kamu tesislerinde hayatını sürdürüyor. Ülke genelinde Gençlik ve Spor Bakanlığı yurtlarımızda 160 bine, otellerde 137 bine yakın depremzedeyi misafir ediyoruz. Bölgede faaliyet yürüten kamu ve STK’larımız her gün 5 milyon 800 bin insanımıza hizmet veriyor. Çadırlarda barınmanın zorluğu ile diğer şehirlere giden vatandaşlarımızın evine gitmek istediğini bildiğimiz için konteyner kentlerin kurulumuna hız verdik” diye konuştu.
Erdoğan, amaçlarının 2 aya kadar 100 bin konteyner kurarak, yarım milyon depremzedeyi bu alanlara taşımak olduğunu belirterek, ”Gerekirse konteyner sayısını daha da artırabiliriz. Ülkemizdeki imkanları ve yurt dışından gelen hibeleri bu doğrultuda seferber ettik. Barınma sorunu yanında günlük hayatın ayrılmaz parçası olan ticari faaliyetlerin ayağa kaldırılmasına da önem veriyoruz. Esnaflarımız hasarsız iş yerini açmaya, fabrikalarımız üretime başladı. Yıkılan veya kullanılamaz hale gelen iş yerleri için de mobil çözümler geliştiriyoruz. Bugüne kadar 6 bin geçici ticarethane kurarak esnafımızın hizmetine verdik. 3 bin konteynerden oluşan çarşılar kuruyoruz. Bölgenin ayağa kaldırılmasında kritik öneme sahip sanayi tesisleri, fabrikalar ve diğer işletme alanları için gereken tüm destekleri sağlayacağız. Şehirlerimizi inşa ve ihya çalışmalarımızı yeni organize sanayi bölgeleri, sanayi siteleri, ticaret merkezleri ile birlikte planlıyoruz” dedi.
Deprem bölgesindeki işletmelerin KOSGEB’e olan 2023 borçlarını, felakette hayatını kaybeden işletmecilerin tüm borçlarını sildiklerini ifade eden Erdoğan, Cazibe Merkezleri Destekleme Programı’nı tüm deprem bölgeleri illerine teşmil ederek hepsinin 6. Bölge desteklerinden yararlanabilmesini temin ettiklerini açıkladı. Erdoğan, “Kalkınma ajanslarımızın tüm kaynaklarını afet bölgesi şehirlerine aktararak, projelerin finansmanındaki devlet katkısını en üst seviyeye çıkarıyoruz. Bireysel ve KOBİ kredilerindeki ertelemeler yanında daha önce açıkladığımız 250 milyar liralık KGF destekli kredi paketine 100 milyar lira daha ilave ettik. Depremde ağır hasarlı yerlerde dükkanlarını hemen faaliyete geçirmek isteyen esnaf ve sanatkarlarımıza 250 bin liraya kadar 12 ayı ödemesiz 60 ay vadeli, yarısını da Hazine’nin ödeyeceği yüzde 7,5 faizli kredi veriyoruz. Kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği uygulamalarını bölgedeki istihdamı güçlendirmek için devreye alıyoruz. Toplum Yararına Çalışma Programı’yla bölgeye sağladığımız istihdamı özellikle ihtiyaç sahibi ailelere öncelik vererek 50 bin kişiye çıkartıyoruz” ifadelerini kullandı.
Çocukların eğitimleri için gereken planlamanın yapıldığını söyleyen Erdoğan, ”Eğitim yuvalarında evlatlarımızı hem yeniden okula hazırlıyor hem depremin tahribatını gidermeye çalışıyoruz” dedi.
Kademeli olarak ilk ve orta dereceli eğitim kurumlarının açılmaya başlandığını dile getiren Erdoğan, depremzede vatandaşlara psikososyal destek için 8 bin personelin sahada görev yaptığını açıkladı. Erdoğan, mobil sağlık merkezlerinde de hizmetin eksiksiz olarak sunulması gayreti içinde olduklarını ifade etti.
Çiftçilerin üretime devam etmeleri amacıyla destek ödemlerinin peşin yapılmasından yem ve gübre katkısına kadar her türlü kolaylığın sağlandığını söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugüne kadar 1 milyon 61 binden fazla depremzedeye hane başına 10 bin lira ödeme yapıldığını kaydetti. Kiraya çıkan depremzedelere 3 bin lira ile 5 bin lira arasında destek verildiğini hatırlatan Erdoğan, yakınlarını kaybeden ailelere 100 bin lira ödendiğini bildirdi.