Ruhittin Sönmez

Millet ittifakı mutabakat metni

Ruhittin Sönmez'in 'Millet ittifakı mutabakat metni' adlı köşe yazısı

Millet İttifakı genişledi ve 6'lı Masanın tamamını kapsamına aldı. CHP- İYİ Parti- SP- DP'den sonra Deva ve Gelecek Partileri de artık resmen Millet İttifakı çatısı altında.

6 farklı tabana hitap eden, dünya görüşleri ve müktesebatları farklı 6 Genel Başkanın yönettiği partiler bunlar. Millet İttifakı, iktidar kanadının "6 benzemez" dediği, farklı karakterde yapılardan oluşuyor. Bu bakımdan bu ittifakın bileşenleri önce ülke yönetiminde hangi ilkelere uyacaklarını ve sonra iktidar olduklarında ülkeyi nasıl yöneteceklerini, önceliklerini, vaatlerini belirlemeleri gerekiyordu. Millet İttifakı şimdi bir hükümet programı kadar detaylı şekilde bunu yaptı.

Aslında Cumhur İttifakı da benzemez partilerden oluşmakta. AKP ile MHP'nin kitleleri ve ideolojileri aynı değil. Genel Başkanları da birbirine benzemez. Keza Cumhur İttifakına destek veren BBP, Vatan Partisi ve hatta Hüda-Par'ı da sayarsak bu ittifak da "5 benzemez"den oluşmakta. Ancak burada diğer partilerin AKP'ye biat etmesi gibi bir durum var. Ortak akılla yönetme ve ortak iradeyle aday belirleme söz konusu değil. AKP ortaklarıyla bir mutabakat ihtiyacını hissetmiyor. Küçük tavizler vererek diğer bileşenleri yanında tutabiliyor.

HDP'nin başını çektiği 3. İttifak da birçok partiden oluşuyor. Bu ittifakın iktidar olma iddiası yok ama anahtar rolüyle iktidar olacak koalisyonla pazarlık gücünü artırmaya çalışıyor.

İttifaklar Cumhurbaşkanı seçimi için %50+1 oyu zorunlu tutan seçim sisteminin doğal bir sonucu. Çünkü hiçbir partinin %50'yi aşan oy alacak potansiyeli yok.

****************************

TANITIMDA ORADAYDIM

Millet İttifakı adeta bir hükümet programı olan çalışmasını "Ortak Politikalar Mutabakat Metni" adı ile tanıttı. 30 Ocak 2023 tarihinde Ankara'da yapılan tanıtım toplantısı muhtemelen siyasi tarihimize geçecek. Çünkü 14 Mayıs 2023'te yapılacak seçimde AKP'nin 22 yıllık iktidarı sona erme ihtimali büyük. Bu dönemi sona erdiren adımların en önemlilerinden biri bu metin ve halka tanıtımıdır.

Bu tarihi toplantıya davet edilince ben de tanıtım yapılan salonda, tarihe şahitlik etmek için, hazır bulundum. Siyasi tecrübeleri çok fazla olan 3 arkadaşımla Ankara'ya gidip, tanıtımı izledik.

Öncelikle 6 partinin tabanını temsil eden izleyicilerin köklü bir değişimin müjdecisi gibi gördükleri bu çalışmadan çok şey beklediği hissediliyordu.

Fakat Millet İttifakı bu tanıtımı bir heyecana dönüştürmek yerine iktidara hazırlanan bir sakin güç görüntüsü vermeyi tercih etti. Liderlerin birkaç cümle konuşması bile heyecan yaratabilirdi. Bu dahi yapılmadı.

Daha önce açıklanan "Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni", "Temel İlkeler ve Hedefler" mutabakatı", "Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Anayasa Değişikliği Önerisi", "Kurumsal Reformlar Raporu" ve "Seçim Güvenliği Raporu" tanıtımlarında olduğu gibi şova dönüştürmeden ağırbaşlı bir tanıtım yapıldı.

Bu tür metinleri hazırlamak hiç kolay değildir. Hele bu kadar farklı kültür ve geleneklerden gelen kadroların belli konularda anlaşması çok zordur. Özellikle koalisyon kültürü gelişmemiş bir ülkenin vatandaşı olarak ilk defa bu kadar kapsamlı mutabakatların sağlandığını görmek beni çok umutlandırdı.

****************************

İYİ BİR ÇALIŞMA ÜRÜNÜ

Millet İttifakının "Ortak Politikalar Mutabakat Metni"nde yer alan somut hedef, politika ve projeler milletimize karşı 6 partinin ortak taahhüdü" olarak yer aldı. Kitap olarak katılanlara dağıtıldı. Metin 6 partinin internet sitesinde yayınlanmakta.

Mutabakat metni altı siyasi partinin destekleyeceği "Ortak Cumhurbaşkanı adayının Seçim Beyannamesinin ve seçimlerden sonra uygulanacak Hükümet Programının ana omurgasını oluşturacak."

Bu metin aynı zamanda seçim kampanyasında 6 partinin ortak görüşlerini, ortak bir propaganda diliyle anlatmasını sağlayacak. Bireysel çıkışlar ve çıkıntılıklar olursa, bağlayıcı kaynak olarak mutabakat metni gösterilecek.

Çok kapsamlı bir çalışma ile "9 ana başlık altındaki 75 alt başlıkta 2300'den fazla somut hedef, politika ve projeleri" ortaya konulmuş. Demek ki, birileri TV'lerde aday ismi üzerinde tartışmalar yaparken, Millet İttifakı kadroları boş durmamış, çok sıkı bir çalışma yapmışlar.

Bu metin aynı zamanda Millet İttifakı partilerinde yüksek nitelikli kadrolar olduğunun bir göstergesi.

Bu yüzden mutabakat metni tanıtımı, Millet İttifakı seçmenlerinde bir moral artışı sağladı.

Ortak Cumhurbaşkanı adayı açıklandığında bütün partiler aynı şevk ve heyecanla ortak adayı destekler ve bütün enerjilerini seçimi kazanmaya harcarlarsa seçimi Millet İttifakı kazanır. Ancak bu durumda mutabakat metnindeki vaat edilen işler yapılır ve içinde bulunduğumuz kötü yönetimden ve sistemden kaynaklanan sıkıntılardan kurtulabiliriz.

****************************

HEYECAN VERİCİ DEĞİŞİKLİKLER

Ben Mutabakat Metninin en çok hukuk, kamu yönetimi ve ekonomi alanında vaat ettiklerine odaklandım. Metinde, çoğu benim de yıllardan beri savunduğum, heyecan verici değişiklikler vaat ediliyor.

Bunlar yapıldığında içinde bulunduğumuz kasvetli havanın çok hızlı bir şekilde dağılacağını ve umutlarımızın yeniden yeşereceğini görebiliyorum.

Kuvvetler ayrılığının tesis edildiği, etkin denge ve denetim sistemlerinin kurulduğu bir Türkiye'de çok şey değişecek.

Yargı, Merkez Bankası, TÜİK, Sayıştay, YSK, Strateji ve Planlama Teşkilatı (DPT yerine) gibi devlet geleneğimizde var olan köklü kurumlar güçlendirilip, bağımsız ve tarafsız olması sağlandığında güvenilir, şeffaf, denetlenebilir, kuralları olan kurumsal bir devletimiz olacak.

Türkiye'nin kaynaklarını hortumlamak, kamu kaynaklarını yandaşlara aktarmak, yolsuzluk ve hırsızlıklar önlenebilecek.

Mutabakat Metninde "Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde başkanı ana muhalefet milletvekilleri arasından seçilen Kesin Hesap Komisyonu kuracağız" gibi bir madde var. Millet İttifakı'nın yolsuzluk ve hırsızlıklara karşı özgüvenini gösteriyor. "İktidar olduğumuzda muhalefet bizi etkin bir şekilde denetlesin" demek bu.

Bu "denge ve denetim sistemi" kurulduğunda önlenecek kayıp ve kaçakların başlı başına büyük bir kaynak oluşturacağından kuşkum yok.

İstenirse mutabakat maddeleri arasında eleştirilecek konular bulunabilir. Ama iyi niyetle hazırlanmış bu metin ana hatlarıyla çok olumlu.

Şimdi sıra en uygun Cumhurbaşkanı adayını bulmak ve seçimi kazanmakta.

Ruhittin Sönmez

02 Şubat 2023