Dışa bağımlılığı azaltması beklenen Gabar petrolünde büyük bir atak yaşandı. Günlük varil sayısı artan Gabar petrolü, Türkiye’nin en büyük petrol şehri olan Batman’ı geride bıraktı. Gabar petrolünün ekonomiye olan katkısında 2025 hedefi belirlendi ve bu gelişmeler bölgeye önemli etkiler yapması bekleniyor.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “2 Mayıs 2023 yılında kamuoyuna duyurduğu Şırnak’taki Gabar Dağı bölgesinde günlük 100 bin varillik üretim kapasitesine sahip petrol rezervi keşfettik” sözleri kamuoyunun yanı sıra dünya genelinde büyük ses getirdi.
Şırnak Gabar’dan çıkartılan petrolün kalitesi ve çıkarılma oranı da gün geçtikçe arttı. Gabar’da çıkartılan günlük varil sayısındaki artış, Türkiye’nin en büyük petrol şehri olan Batman’ı bile geçti. Gabar’daki petrolün etkileri akıllara Batman’da ilk kez petrolün çıkarıldığı yılları getirdi.
Gabar’da ilk kez 40 bin varil olarak çıkarıldı. Akabinde 2023 yılından bu yana 40 bin varil, 43 bin varile çıktı. Batman’da ise bu rakam günlük petrol 40 bin varili buluyor. Ancak Gabar’da coğrafi konum gereği variller tırlarla taşınıyor. Gabar dağı yıllarca terör olaylarıyla anıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından buradaki petrol kuyusuna PKK tarafından öldürülen Şehit Öğretmen Aybüke Yalçın’ın adı verildi. Çatışmalardan dolayı yıllar önce tespit edilen petrol çalışmalarına geç başlandı.
1.848 metre yüksekliğinde olan Gabar dağı kıvrımlı ve dik yamaçlardan oluşuyor. Bu yüzden Batman’daki gibi boru hattı çekilmedi. Taşıma tamamen tırlar üzerinden yapılıyor. TPAO tarafından yapılan taşımanın hızlanması akabinde yol yapım çalışmaları da başlatıldı. Helikopterlerle bile taşınan varillerin 2024 yılının sonuna kadar günlük 100 bin varili bulması bekleniyor. Varil sayısı arttıkça ekonomiye katkısı ve dışa bağlılığı azaltması bekleniyor. Bununla beraber Gabar ve Şırnak’ta gelişmeler yaşanıyor. Şırnak’taki kara yollarından şehrin gelişmesi ve buraya gelen beyin göçü arttı. Tıpkı bir zamanlar Batman’da olduğu gibi… Peki Şırnak’ı neler bekliyor?...
Türkiye’de petrol arama faaliyetleri 1933 yılında başladı. İlk olarak ise 1940 yılında Raman-1 kuyusu açıldı. Kuyu Batman’ın sınırları içerisinde yer aldığından üretim şirketi buraya kuruldu. Akabinde Batman şehir olarak haritalarda yer aldı.
Güneydoğu sınırları içerisinde bulunan petrolün çıkarıldığı rafine sayısında kısa süre artış yaşandı. Ülke ekonomisine büyük katkısı olan rafinelerin en büyük avantajı dağlık olmayan alanlarda olmasıydı. Petrolün taşınması coğrafi koşullar sayesinde çok hızlı yapıldı.
Boru hattının kurulması petrolün işlenmesi derken Batman şehri 90’lı yılların başında Türkiye’nin en büyük petrol şehri oldu. Şehir 90’lı yıllardan 2000’lilere hızlı bir geçiş sağladı. Terör olaylarının en yoğun yaşandığı yıllarda bile Batman’ın ekonomik olarak ülkeye büyük katkısı oldu. Terörün etkisi azaldıkça şehirde yapılarda gelişti.
Türkiye’deki en çeşitli araba modellerinin bulunduğu Batman şehri, yerli halkı olumlu etkiledi. Batman köyden şehre geçişi yaşamadan şehirleşti. Bölge hastanesi diğer illerden hasta kabul edecek büyüklükte yapıldı. Şehre tayini çıkan memurlar şehirden ayrılmakta zorluk çekmeye başladı. Çünkü yapılan binalar İstanbul’da bile bulunmuyor.
Trafik sorunu olmayan şehirde caddelerin büyüklüğü turistlerin bile ilgisini çekiyor. Akıllı evlerin yapılması ise şehre olan ilgiyi artırdı. Yerli halkın çoğunluğu rafinelerde işçi olarak çalışıyor. Yörede büyüyen çocukların 10’da 7’si mühendislik okuyarak TPAO’da işe girmeye çalışıyor. Arazisi petrol çıkarma içinde kalanlara devlet yüklü miktarda ödenek vererek satın aldı. Nüfusun yüzde 85’i okul okuyor.
Terör bölgesi olarak geçse bile asayişi en güvenli şehir seçildi. Şehirde dışa göç oldukça az, en yüksek göçte şehre olan akıl gücüdür. Kültürel foklorlara bağlı olarak hızla gelişen şehirde en dikkat çeken hızlı değişim ise yollar oldu. Her şehre ile köye ulaşımı oldukça kolaydır. Bölge halkını turizm olarak da etkileyen TPAO, şehrin göbeğinde tam bir ormanlık alan oluşturdu. Bununla beraber Batman Türkiye’nin gizemli zengin şehri olarak alınır.
En büyük nedeni ise halkın petrol çıkarılmasının sağladığı olanaklar oldu. İş imkanı, şehrin gelişmesi ve akıl göçünün tersine yaşanması şehri zirveye götürdü. Ulaşımı zor, yolları tozlu, okul sayısı az olan üniversitesi ve hastanesi bile olmayan şehir ortalama 30 yıl içinde bir Avrupa şehriyle yarışacak gelişimlere tanık oldu. Şehir hem tarım hem petrol hem de organize sanayi ile büyükşehir kıvamına yaklaştı. Gözler şimdi Şırnak Gabar’da, Batman'da yaşanılan bu gelişmelerin aynısı Şırnak'ta yaşanması bekleniyor.
Kaynak: tgrthaber .com.tr