Burdur

Başkan Gündüzalp: 'Hem kuraklıkla hem de ekonomik zorluklarla mücadele ettiğimiz bir yıl'

Burdur Ticaret Borsasının 2024 Yılı Faaliyetleri ile bilgi verip, 2025 Yılında yapılması planlanan çalışmalarla ilgili düzenlediği basın toplantısında açıklamalarda bulunan Başkan Gündüzalp, Tohum Tescili ve Sertifikasyonu ile Yerel Gıda Enflasyonu çalışmalarına başlanacağını duyurdu. Detaylar haberimizde...

Burdur Ticaret Borsasının 2024 Yılı Faaliyetleri ile bilgi verip, 2025 Yılında yapılması planlanan çalışmalarla ilgili düzenlediği basın toplantısında açıklamalarda bulunan Başkan Gündüzalp, Tohum Tescili ve Sertifikasyonu ile Yerel Gıda Enflasyonu çalışmalarına başlanacağını duyurdu. Gündüzalp 2024'ü "Ekonomik zorluklar ve kuraklıkla geçirdiğimiz yıl" olarak değerlendirdi.

Burdur Ticaret Borsası Meclis Salonu'nda düzenlediği basın toplantısına 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü'nü kutlayarak başlayan BTB Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Gündüzalp, BTB'nin 2024 Yılı'nda 283 farklı ürün kaleminde 11 Milyar 652 Milyon TL Değerinde tescil gerçekleştirdiğini açıkladı. 2024 Yılı'nda Burdur'un Tarımsal Üretim Verilerine yönelik çalışmaların kamuoyunca yakından takip edildiğini ve şehrin tarımsal üretim bilgilerine dair önemli bir çalışma olduğunu belirten Gündüzalp "Veriler bize hepimizin şapkasını önüne alıp düşüneceği değerlendirmeler de koydu, sevindirici bilgiler de sundu!" dedi. 2025 Yılında ise iki yeni çalışmaya imza atmayı planladıklarını aktaran Başkan, Tohum Tescili ve Sertifikasyonu ile Yerel Gıda Enflasyonu çalışmaları başlayacaklarını duyurdu.

Hem sesimizi hem desteğimizi yükselttik

Burdur Ticaret Borsası'nın sorunlarda çözüm odaklı, ticarette güç verici yaklaşımlarla üyelerinin ve üreticilerin sesi olduğunu vurgulayan Burdur Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Veteriner Hekim Ömer Faruk Gündüzalp, "Tarım ve hayvancılık sektörümüzün sorunlarını daha çok gündeme getirdik, şehrimizde sektörümüzün güçlenmesi için hem sesimizi hem de desteğimizi yükselttik. 2024'te sizlerin de yakından takip ettiği gibi yeni bir çalışmaya daha imza atarak, şehrimizin tarımsal üretim verilerini paylaştık; Veriler bize hepimizin şapkasını önüne alıp düşüneceği değerlendirmeler de koydu, sevindirici bilgiler de sundu!

Bu yıl da güzel konuklar ağırladık, güzel insanlara konuk olduk. Örneğin Kosova Tarım Bakanı ve heyeti ile üyelerimizi bir araya getirip, şehrimizdeki sektörel ticaretimizi, uluslararası pazarda güçlendirmek için görüşmeler gerçekleştirdik. Özbekistan Tarım Bakanlığı Danışmanına, Burdurumuz'daki Süt Toplama Sistemini göstererek, aynı sistemi kendileri için de kurabileceğimizi anlattık. İki heyetle de görüşmelerimizi sürdürüyoruz. TOBB ve Dünya Odalar Birliği Başkanımız Rifat Hisarcıklıoğlu'nun ev sahipliğinde birçok bakanımızla olduğu gibi Mart ayında Hazine ve Maliyet Bakanımız Mehmet Şimşek ile Kasım ayında ise Tarım ve Orman Bakanımız İbrahim Yumaklı ile bir araya gelerek, sorunlarımızı ve çözüm önerilerimizi anlattık. Tarım ve Orman Bakan Yardımcımız, hemşehrimiz Prof. Dr. Ahmet Gümen'le daha sık bir araya gelerek üyelerimizin taleplerini ilettik, gündemi değerlendirdik.

Düzenli gerçekleştirdiğimiz üye ve personel eğitimlerimize 2024 yılında da devam ettik. Bunların dışında Kemer İlçemizde tohum dağıtımı öncesinde ilçe halkımıza eğitimler verdik. Emeğiyle ve varlığıyla yaşamı güzelleştirirken toprağı bereketlendiren Kadın üyelerimize bu yıl pozitif ayrımcılık yaparak 8 Mart Kadınlar Günü'nde, Anneler Günü'nde ve Yılbaşında hediyeler gönderdik. Cumhuriyetimizin 100. Yılında olduğu gibi Ramazan Bayramı'nda da kutlama videomuzu üyelerimizle birlikte çektik. Üyelerimizin ticaretini güçlendirmek ve yaşadıkları sorunların çözümü için gelen talepler karşısında yaptığımız görüşmelerin tamamına yakınını olumlu sonuçlarla çözdük." dedi.

Ürünlerimize AB Coğrafi İşaret Belgesi almak istiyoruz

Burdur Ticaret Borsası tarafından Coğrafi İşaret Belgesi alınan Haşhaş Helvası'nı hatırlatan Gündüzalp, "Şehrimizin eşsiz tatlılarından "Burdur Haşhaş Helvası"nın da Coğrafi Tescil Belgesi'ni almak 2024'e nasip oldu. 14'üncü Tescilli ürünümüz olan Haşhaş Helvası'nın pazarını ve ham madde üretimini artıracak çalışmalara hız kesmeden başladık. Söğüt Domatesi ve Kızılkaya Çörekotu ile ilgili çalışmalarımız da sürüyor. Şehrimizin bir ürününe de AB Coğrafi İşaret Belgesi almak istiyoruz. Ayrıca bunun için de çalışıyoruz.

Tarım Fuarımızın 9'uncusuna ev sahipliği yaparak binlerce misafiri ağırladık, üreticilerimizle buluştuk. YÖREX Fuarında şehrimizi temsil ettik. Geçtiğimiz yıla göre daha iyi, önümüzdeki yıllara göre geliştirilebilir değerlendirmeler yaptık ve eksikleri gidererek fuarımızı sürdüreceğimize inanıyoruz." dedi.

Ağır bir yılı geride bıraktık

2024'in ekonomik ve meteorolojik olarak ağır başlayıp ağır tamamlandığını vurgulayan Başkan Gündüzalp, "Dünya Meteoroloji Örgütü, 2023'ü dünyanın en sıcak yılı ilan etmişti, bunu güncelledi ve 2024 kayıtlara dünyanın en sıcak yılı olarak geçti. Bundan nasibimizi biz de aldık ve kuraklığı en çok hissettiğimiz yıllardan birisini hep birlikte yaşadık. Yazın en az 15 köyümüz içme suyuna bile erişimde büyük problemler yaşarken, tarımsal sulama yapamadı.

Bir yandan kuraklığın verdiği rekolte kaybını düşünürken, diğer taraftan da artan tarımsal girdi maliyetlerine karşı ayakta kalma mücadelesi verdiğimiz bir yılı geride bıraktık. 2024'e başlarken bir önceki yıla göre %45 oranında artan tarımsal üretim maliyetleri, 2024'ü %32 artışla tamamladı.

2024'ü bir cümleyle özetleyecek olursak, "hem kuraklıkla hem de ekonomik zorluklarla mücadele ettiğimiz bir yıl" diyebiliriz.

Sunumda açıklayacağım tescil rakamları da kuraklığın nasıl sonuçlar verdiğini özellikle hububatta göstermektedir. 2023'te 85 Bin Ton olan arpa tescilimiz 45 Bin'e, 106 Bin buğday tescilimiz 72 Bin'e düştü. Buna karşın hayvan satış tescillerimiz arttı. Bunun en önemli etkisi yem bitkileri ve yem fiyatlarının artışı oldu.

Yine de umutsuzluğa düşmeden üretmeye, yetiştirmeye gayret eden çiftçilerimizin sesi olmaya, onlarla birlikte olmaya gayret ettik.

Kuraklığa karşı çalışmalarımızda vites yükselttik; 2024'te pilot olarak Kemer İlçemizde az su isteyen yem bitkilerine yönelimi artırmak için ücretsiz Yem Şalgamı tohumu dağıttık. Yeni yem bitkileri ile ilgili araştırmalarımızı ve çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Önümüzdeki dönemde başka ilçelerimizde de benzer çalışmalara imza atarak, Türkiye'ye örnek olmayı hedefliyoruz." diyerek, kuraklığa karşı alternatif ürünlere ihtiyaç olduğunu ifade etti.

Tarımsal ürün çeşitliliğimizi önemsiyoruz

Burdur'da tarımsal üretim çeşitliliğinin azaldığını belirtip, kamuoyuyla paylaşılan üretim verilerinden örnekler veren Gündüzalp, "Yıl boyunca kamuoyuyla da paylaştığımız verilerde aktardığımız gibi Teke Yöresinin Kültür Başkenti olan şehrimizde keçileri kaçırdık. Küçükbaş hayvan varlığımız 1983'te 626 Bin olarak kayıtlara geçerken 2009'a gelindiğinde 155 Bin'e kadar geriledi. 2017'de 400 Bin'e çıktı fakat 2023'te 355 Bin'e düştü. Büyükbaş havyan varlığımız da 2018'e kadar artış yaşanırken, son 5 yılda ortalama 17 Bin'i sağmal, toplamda 30 Bin azaldı.

Aynı şekilde geçen 40 yılda Nohut üretimimiz 24 Bin Ton'dan Bin 300 ton'a, Anason üretimimiz 17 Bin Ton'dan Bin 600 Ton'a, Elma üretimimiz 54 Bin Ton'dan 12 Bin Ton'a, Yusufça Havucumuz 45 Bin Ton'dan 216 Ton'a, Karpuz üretimimiz 25 Bin Ton'dan 6 Bin Ton'a, Kavun Üretimimiz 50 Bin Ton'dan 3 Bin Ton'a, Burdur Dimriti, Rozakı ve Işıklı üzümlerimiz 21 Bin Ton'dan 6 Bin Ton'a, Dirmil'deki Kültür Mantarı üretimimiz son 10 yılda 6 Bin Ton'dan Bin Ton'lara düştü. Soğan, Patates, Kuru Fasulye, Patlıcan, Mercimek, Haşhaş, Ay Çiçeği, Armut, Şeftali gibi ürünlerle birlikte daha birçok tarımsal ürünümüz benzer şekilde düşüş eğiliminde ve bu arazileri yem bitkileri için terkettik.

Burdur'da 40 yılda yem bitkisi üretimimiz için kullandığımız tarım arazimiz ise 54 Bin Dekardan ortalama 400 Bin Dekar'a yükseldi. Yaklaşık %640 artış yaşanmış. Yem bitkisi için kullandığımız tarım arazilerimizin de çok büyük bir kısmında mısır yetiştiriyoruz. Bu da hepimizin bildiği gibi su problemine yol açıyor." dedi.

Yem bitkilerinde yeni bir üretim kültürüne ihttiyaç var

Yem bitkilerinde yeni bir üretim kültürü oluşturmak en tarihsel sorumlulukları arasında olduğunu vurgulayan Başkan Gündüzalp "Burdur'da Tarım ve hayvancılıkla birlikte yaşamı sürdürmek istiyorsak, yem bitkilerinde az su isteyen ürünlere yönelmeliyiz. Yoksa bu şehirde, ne üretebilir ne de yaşayabiliriz.

2024'ün bizim için sevindirici haberlerinden birisi, Cumhuriyet tarihinin geç kalınmış en önemli projelerinden birisi olarak gördüğüm tarımsal üretimin planlanması modelidir. Tarım ve Orman Bakanlığımız tarafından 2025 yılı itibariyle sizlerin de yakından takip ettiği gibi, Tarımsal Üretimde Planlı Dönem ve Yeni Destekleme Modeline geçtik. Bu model anlatıldığı gibi başarıyla uygulanırsa, öyle de olacağına inanıyoruz; Üretimdeki önemli sorunlarımız ortadan kalkacak. Biz de yalnızca Çalışma Komitelerinde değil, bu modelin başarıyla sürdürülmesi için sahada da üzerimize düşen sorumluluğu, Kemer ilçemizde başlattığımız tohum dağıtımı gibi başka projelerle de yerine getireceğiz.

Üretimi olduğu kadar tüketimi de kontrol etmek zorundayız. Gıda sektöründe diğer problemler kadar gündeme gelmese de en önemli sorunlarımızdan birisi israftır. Ülkemizde yıllık sebze ve meyve üretimi 60 Milyon Ton ortalamasındayken, gıda israfımız ise 20 Milyon Ton'u geçmektedir. Her yıl 2 Milyar'ı bulan ekmek israfımız var. Bu da yaklaşık 420 Bin Ton buğdaya tekabül ediyor. Yani yaklaşık 900 Bin Dekar buğdayı her yıl çöpe atıyoruz. Su kaynaklarımızı iyi yönetme çabasına girerken, tarımsal kaynaklarımızı da aynı özenle korumalıyız." Sözleriyle, israfa da dikkat çekti.

Tescilde %41 artışla 11 Milyar 652 Milyon TL'lik işlem

Burdur Ticaret Borsası'nın 2024 yılı borsa işlemleri hakkında da bilgi veren Gündüzalp, "2024 Yılında Burdur Ticaret Borsası olarak TL bazında bir önceki yıla göre %41 artışla 11 Milyar 652 Milyon, dolar bazında ise %4 artışla 358 Milyon Dolar işlem yaptık. 7 Bin 19 işlemde en çok tescili İnek Sütü, Büyükbaş Hayvan Eti, Anason ve Buğday kalemlerinde gerçekleştirdik. Bu süre içerisinde toplam üye sayımız da %11 artarak 453'ten 503'e yükseldi." dedi.

Yerel Enflasyon çalışmasına başlıyoruz

2025'te de üretim verilerini paylaşmaya devam ederken yeni çalışmalara da başlayacaklarını belirten başkan, "Tohum Tescili ve Sertifikasyonu ile Yerel Gıda Enflasyonu hesaplama çalışmalarına başlıyoruz. Şubat ayından itibaren, TÜİK ve diğer kurumların açıkladığı genel enflasyona ek olarak Burdur'un yerel gıda enflasyonunu açıklamayı planlıyoruz. Ayrıca, personelimiz ve yönetim kurulu üyelerimizle oluşturduğumuz proje ekibimiz, yeni projeler için çalışıyorlar. Tohum Tescili ve Sertifikasyonu ile de ilk başta üretimde öne çıkarmamız gerektiğini düşündüğümüz, markalaştırıp ulusal pazara taşıyacağımız ürünlerin tescil ve sertifikasyonunu yaparacağız." dedi.